Пытанні, які часта задаюцца грамадзянамі

Я нарадзіўся ў 1946 годзе. Некалькі гадоў назад я атрымаў паўторнае пасведчанне аб нараджэнні, у якім у графах «Імя па бацьку» і «Месца нараджэння» стаяць прочыркі. Ці можна атрымаць пасведчанне аб нараджэнні, у якім будуць указаны месца нараджэння і маё імя па бацьку?

Паўторнае пасведчанне аб нараджэнні Вам было выдадзена ў строгай адпаведнасці з патрабаваннямі заканадаўства Рэспублікі Беларусь. Згодна пункту 78 Палажэння аб парадку рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану і выдачы дакументаў і (або) даведак органамі, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 снежня 2005г. № 1454  паўторныя пасведчанні аб рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану выдаюцца органамі загса і архівамі органаў загса на падставе запісаў актаў і запісаў з метрычных кніг. Гэта значыць, што калі ў запісе акта грамадзянскага стану, на падставе якога выдаецца паўторнае пасведчанне, адсутнічаюць неабходныя звесткі, то ў бланку пасведчання ставяцца прочыркі. Паколькі форма запісу акта аб нараджэнні за 1946 год не прадугледжвала графы «Імя па бацьку дзіцяці» і «Месца нараджэння дзіцяці», то і ў вашым пасведчанні аб нараджэнні адсутнічаюць дадзеныя звесткі.

Разам з тым, дзеючым заканадаўствам прадугледжана права зацікаўленай асобы звярнуцца з заявай аб унясенні дапаўненняў у запіс акта аб нараджэнні ў сувязі з адсутнасцю ў запісе акта граф «Імя па бацьку» і «Месца нараджэння». Для гэтага трэба звярнуцца з пісьмовай заявай у аддзел загса па месцы жыхарства заяўніка або па месцы захоўвання запісу акта грамадзянскага стану.

Дакументамі, якія пацвярджаюць месца нараджэння, могуць быць пашпарт, пасведчанне аб заключэнні шлюбу, звесткі аб месцы жыхарства бацькоў у запісе акта аб нараджэнні і другія дакументы, якія пацвярджаюць наяўнасць падстаў для ўнясення звестак.

Пасля ўнясення дапаўненняў у запіс акта аб нараджэнні Вам будзе выдадзена новае пасведчанне аб нараджэнні.

За ўнясенне змяненняў, дапаўненняў, выпраўленняў у запіс акта грамадзянскага стану, уключаючы выдачу паўторнага пасведчання, выплачваецца дзяржаўная пошліна ў памеры 1 базавай велічыні.

Ці прызнаюцца сапраўднымі акты грамадзянскага стану, састаўленныепа рэлігійных абрадах да адукацыі органаў загса?

Заканадаўствам вызначана, што рэлігійныя абрады, рытуалы, культы, цырымоніі, якія датычацца пытанняў шлюбу і сям'і, прававога значэння не маюць.

Гэта правіла не распаўсюджваецца на саслаўленныя да утварэння або аднаўлення органаў, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, рэлігійныя абрады, рытуалы, культы, цырымоніі і атрыманыя ў іх пацвярджэнне дакументы аб нараджэнні, заключэнні шлюбу, скасаванні шлюбу і смерці.

Такім чынам, акты грамадзянскага стану, састаўленныя па рэлігійных абрадах да ўтварэння або аднаўлення органаў запісу актаў грамадзянскага стану, прыраўноўваюцца да актаў грамадзянскага стану, учыненых у органах запісу актаў грамадзянскага стану ў адпаведнасці заканадаўствам, з якое дзейнічала на момант іх састаўлення. Яны маюць юрыдычную сілу і прызнаюцца дзяржавай.

Архіўны фонд запісаў актаў грамадзянскага стану ўсіх відаў па Бераставіцкім раёне Гродзенскай вобласці Рэспублікі Беларусь захаваны з 1945 года па цяперашні час.

Метрычныя кнігі ўсіх відаў, складзеныя культавымі ўстановамі Бераставіцкага раёна Гродзенскай вобласці, перададзены на захоўванне ў ГУ “Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў г. Гародня” (230005, вул. Господарчая, 21, г. Гародня Гродзенскай вобласці Рэспублікі Беларусь).

Для прадстаўлення ў натарыяльную кантору неабходная даведка аб пацвярджэнні сваяцтва ў дачыненні бацькі. Прозвішча ў мяне мянялася двойчы. Якую даведку я магу атрымаць у аддзеле загса? І якія дакументы для яе атрымання патрабуюцца?

Пры змяненні прозвішча ў выпадках заключэння шлюбу, скасавання шлюбу або перамены імені, органы загса па месцы дзяржаўнай рэгістрацыі дадзеных актаў грамадзянскага стану выдаюць адпаведныя даведкі:

- даведку, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта аб заключэнні шлюбу;

- даведку, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта аб скасаванні шлюбу;

- даведку, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта аб перамене прозвішча, уласнага імені, імені па бацьку.

Даведкі, якія ўтрымліваюць звесткі з запісаў актаў аб заключэнні шлюбу, скасаванні шлюбу, перамены прозвішча, уласнага імені, імені па бацьку, выдаюцца грамадзянам, у дачыненні якіх складзены адпаведныя запісы актаў. Акрамя таго, даведкі могуць выдавацца прадстаўнікам грамадзян, якія маюць права на атрыманне такога дакумента. Паўнамоцтвы прадстаўнікоў павінны быць пацверджаны натарыяльна засведчанай даверанасцю, аформленай у адпаведнасці з заканадаўствам.

Для атрымання даведкі, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта грамадзянскага стану, заява падаецца ў аддзел загса па месцы жыхарства грамадзяніна або ў орган загса, архіў органаў загса, у якім маецца на захоўванні адпаведны запіс акта.

У выпадку адсутнасці адпаведнага запісу акта ў аддзеле загса па месцы жыхарства грамадзяніна заява аб атрыманні неабходнай даведкі накіроўваецца аддзелам загса ў той орган загса, архіў органаў загса, у якім знаходзіцца на захоўванні адпаведны запіс акта.

Пры звароце ў орган загса з заявай аб выдачы даведкі Вам трэба мець дакумент, які сведчыць асобу, а ў выпадку змянення прозвішча або іншых даных – дакумент, які пацвярджае іх змяненне.

Тэрмін выдачы даведкі, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта грамадзянскага стану, - 3 дня з дня падачы заявы пры наяўнасці адпаведнага запісу акта грамадзянскага стану, пры неабходнасці правядзення спецыяльнай праверкі – 15 дзён, пры адсутнасці такога запісу – 1 месяц.

Тэрмін дзеяння даведкі – 1 год.

Дзяржаўная пошліна за выдачу даведак, якія ўтрымліваюць звесткі з запісаў актаў грамадзянскага стану, не ўплачваецца.

Трэба ці пераводзіць пячаткі на дакументах, калі сам дакумент на рускай мове, а пячатка на замежнай?

Артыкул 197 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ўстанаўлівае, што рэгістрацыя актаў грамадзянскага стану ажыццяўляецца на дзяржаўных мовах Рэспублікі Беларусь, якімі з'яўляюцца руская і беларуская.

Палажэннем аб парадку рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану і выдачы дакументаў і (або) даведак органамі, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 снежня 2005 г. № 1454 вызначана:

- дакументы, якія сведчаць асобу, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў і выкладзеныя на замежнай мове, прымаюцца органам загса пры ўмове іх пераводу на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь, засведчанага натарыяльна;

- дакументы, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў (акрамя дакументаў, якія сведчаць асобу грамадзяніна), прымаюцца органам загса пры ўмове іх легалізацыі або прастаўлення апостыля, калі іншае не вызначана Законам Рэспублікі Беларусь ад 28 кастрычніка 2008 г.N 433-З "Аб асновах адміністрацыйных працэдур", міжнароднымі дагаворамі Рэспублікі Беларусь, і пераводу на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь, засведчанага натарыяльна.

У адпаведнасці з названымі нормамі пераводу на адну з дзяржаўных моў з натарыяльным пасведчаннем падлягае як увесь дакумент, так і частка дакумента (пячаткі, штампы), складзеныя на замежнай мове.

У якія дзяржаўныя органы трэба звярнуцца для рэгістрацыі смерці? Якія дакументы трэба прадставіць? Хто можа звярнуцца з заявай аб рэгістрацыі смерці? ЦІ можна зарэгістраваць смерць у выхадны дзень?

Смерць блізкага чалавека заўсёды наступае раптам. Яна не выбірае час, калі ёй наступаць: днём або ноччу, у будны дзень або ў свята. Народная мудрасць гаворыць: гора задужа шырока, каб яго абысці, задужа высока, каб яго пераскочыць, праз гора можна толькі прайсці.

Дзяржаўная рэгістрацыя смерці з'яўляецца абавязковым дзеяннем у выпадку смерці чалавека. Гэта пытанне заўсёды хвалюе сваякоў нябожчыка. Ён становіцца асабліва балючым, калі смерць грамадзяніна наступіла не па месцы яго жыхарства, а ў другім месцы.

У адпаведнасці з артыкулам 219 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і рэгістрацыя смерці праводзіцца органам, які рэгіструе акты грамадзянскага стану (аддзеламі загса або сельскімі (пасялковымі) выканаўчымі камітэтамі):

- па апошнім месцы жыхарства нябожчыка;

- па месцы наступлення смерці;

- па месцы выяўлення нябожчыка;

- па месцы пахавання нябожчыка;

- па месцы знаходжання арганізацыі, якая выдала ўрачэбнае пасведчанне аб смерці (мёртванараджэнні).

Акрамя таго, рэгістрацыя смерці асобы, якая памерла ў шляху руху (у цягніках, на судах, у самалётах і г.д.), праводзіцца ў бліжэйшым органе загса або ў органе загса па месцы, дзе пражываў нябожчык.

Рэгістрацыя смерці асобы, якая памерла ва ўстанове, якая выконвае пакаранне ў выглядзе арышту, абмежавання свабоды, пазбаўлення свабоды, пажыццёвага заключэння, або месцы знаходжання пад вартай, ажыцяўляецца органам загса па апошнім месцы жыхарства гэтай асобы да яго арышту або ў органе загса па месцы знаходжання гэтай ўстановы.

Рэгістрацыя смерці асобы, асуджанай да смяротнага пакарання смерцю, праводзіцца органам загса па месцы знаходжання суда, які вынес прыгавор, на падставе паведамлення гэтага суда.

Так, напрыклад, грамадзянін памёр у аг. Кваторы Бераставіцкага раёна Гродзенскай вобласці.  Зарэгістраваны  па месцы жыхарства ў г. Свіслачы Гродзенскай вобласці. Урачэбнае пасведчанне аб смерці выдадзена Ваўкавыскім міжраённым аддзелам Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь па Гродзенскай вобласці. Пахаванне па жаданні сваякоў будзе праводзіцца на могілках ў гарадскім пасёлку Вялікая Бераставіца Гродзенскай вобласці.

У гэтай сітуацыі заяўнік мае права, па яго выбары, звярнуцца за рэгістрацыяй смерці або ў Пагранічны сельвыканкам  Бераставіцкага раёна (па месцу наступлення смерці), або аддзел загса Свіслачскага райвыканкама Гродзенскай вобласці (па апошняму месцу жыхарства нябожчыка), або ў аддзел загса Ваўкавыскага райвыканкама Гродзенскай вобласці (па месцу знаходжання арганізацыі, якая выдала ўрачэбнае пасведчанне аб смерці), або ў аддзел загса Бераставіцкага райвыканкама Гродзенскай вобласці (па месцу пахавання нябожчыка) пры наяўнасці дадатковага дакумента – дакумента спецыялізаванай арганізацыі, якая ажыццявіла пахаванне нябожчыка.

Хочацца звярнуць увагу, што калі ўрачэбнае пасведчанне аб смерці выдадзена УЗ «Бераставіцкая цэнтральная раённая бальніца» або чалавек памёр у гэтай медыцынскай установе, а сам пражываў у адным з населеных пунктаў нашага раёна (або ў другім месцы), то па пытанні рэгістрацыі смерці можна смела звяртацца ў аддзел загса Бераставіцкага райвыканкама. Гэта вельмі зручна, бо і УЗ «Бераставіцкая цэнтральная раённая бальніца», і аддзел  загса, і ўпраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне насельніцтва, дзе афармляецца дапамога на пахаванне,  знаходзяцца ў адным населеным пункце. Акрамя таго, рэжым работы аддзела загса вельмі зручны для грамадзян, бо ў аддзеле загса толькі адзін выхадны дзень – нядзеля.

Хочацца звярнуць увагу, што рэжым работы органаў загса вызначаны ў адпаведнасці з патрабаваннямі дзеючага заканадаўства. Рэгістрацыя актаў грамадзянскага стану, у тым ліку і смерці, органамі загса ў выхадныя і святочныя  дні не праводзіцца. Рэгістрацыя смерці аддзелам загса Бераставіцкага райвыканкама ажыццяўляецца толькі ў рамках рабочага часу з панядзелка па суботу, сельскім выканаўчымі камітэтамі  раёна – з панядзелка па пятніцу.

Напрыклад, калі чалавек памёр у д. Конюхі Бераставіцкага раёна, зарэгістраваны ў д. Гудзевічы Мастоўскага раёна, дзе будзе праведзена яго пахаванне, а зацікаўленыя асобы не паспелі зарэгістраваць смерць у Конюховском сельвыканкаме Бераставіцкага раёна ў рабочы час у пятніцу, то па пытанні рэгістрацыі смерці можна будзе звярнуцца ў рабочы час у панядзелак або ў Конюховский сельвыканкам Бераставіцкага раёна (па месцу наступлення смерці), або ў Гудзевічскі сельвыканкам Мастоўскага раёна (па апошняму месцу жыхарства нябожчыка і месцу пахавання).

Для рэгістрацыі смерці ў органы загса прадстаўляюцца наступныя дакументы:

- заява, якая можа зроблена як у вуснай, так і ў пісьмовай форме;

- урачэбнае пасведчанне аб смерці або копія рашэння суда, якое ўступіла ў законную сілу, аб устанаўленні факта смерці або абвяшчэнні грамадзяніна нябожчыкам;

- пашпарт або іншыя дакументы, якія сведчаць асобу нябожчыка (пры іх наяўнасці) і заяўніка (за выключэннем замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, якія хадайнічаюць аб прадстаўленні статусу бежанца, дадатковай абароны або сховішча ў Рэспубліцы Беларусь, і замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, якім прдстаўлена дадатковая абарона ў Рэспубліцы Беларусь).

Калі па якіх-небудзь прычынах дакумента, які сведчыць асобу нябожчыка, не магчыма прадставіць, адмовы ў рэгістрацыі смерці ў органе загса не будзе.

У некаторых выпадках для рэгістрацыі смерці, акрамя вышэйпералічаных, дадаткова могуць спатрэбіцца такія дакументы:

- дакумент спецыялізаванай арганізацыі, якая ажыццявіла пахаванне нябожчыка – у выпадку рэгістрацыі смерці па месцы пахавання нябожчыка;

- ваенны білет нябожчыка – у выпадку рэгістрацыі смерці ваеннаслужачых (адсутнасць у памерлага ваеннаабавязанага дадзенага дакумента таксама не з'яўляецца падставай для адмовы ў рэгістрацыі смерці).

Хочацца звярнуць увагу, што нярэдкія выпадкі, калі ўрачы хуткай медыцынскай дапамогі канстатуюць факт смерці і выдаюць пасмяротны эпікрыз, а сваякі нябожчыка, мяркуючы, што медыцынскі дакумент ужо ў іх на руках, звяртаюцца ў орган загса  для рэгістрацыі смерці. Растлумачваем, што эпікрыз не з'яўляецца дакументам, які пацвярджае  факт смерці. У такім выпадку орган загса вымушаны адмовіць у рэгістрацыі смерці, і чалавеку прыйдзецца з эпікрызам вяртацца ў медыцынскую ўстанову за атрыманнем урачэбнага пасведчання аб смерці.

Калі памёр замежны грамадзянін, дадзеныя дакумента, які сведчыць асобу, якога выкладзены на замежнай мове, то для рэгістрацыі яго смерці спатрэбіцца пераклад дакумента, які сведчыць асобу, на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь (рускую або беларускую), засведчаны натарыяльна.  Такі   ж парадак і для дакумента, які сведчыць асоба заяўніка, – замежнага грамадзяніна.

З заявай аб рэгістрацыі смерці ў орган загса могуць звярнуцца сваякі, работнікі арганізацыі, якая ажыццяўляе эксплуатацыю жыллёвага фонда, адміністрацыя арганізацыі аховы здароўя, другой арганізацыі па месцы наступлення смерці або па месцы выяўлення нябожчыка або другой асобай. Такім чынам, не абавязкова ў дзень жальбы браць на сябе клопаты, звязаныя з афармленнем дакументаў аб рэгістрацыі смерці, блізкаму сваяку нябожчыка. Рашэнне гэтых пытанняў можна даручыць любой даверанай асобе.

Смерць павінна быць зарэгістравана не пазней сямі дзён з моманту наступлення смерці або выяўлення нябожчыка. Орган загса рэгіструе смерць у дзень звароту.

Калі па якіх-небудзь прычынах сямідзённы тэрмін будзе прапушчаны, адмовы ў рэгістрацыі смерці ў органе загса не будзе.

Пасля атрымання пасведчання аб смерці і даведкі аб смерці для атрымання дапамогі на пахаванне трэба звярнуцца за выплатай дапамогі. У выпадку смерці пенсіянера, які атрымлівае пенсію па лініі Міністэрства працы, занятасці і сацыяльнай абароны; беспрацоўнага, які знаходзіцца на ўліку ў упраўленні па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, непрацуючага грамадзяніна варта звярнуцца ў упраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па вул. Леніна, 11 у гарадскім пасёлку Вялікая Бераставіца.

Калі памірае чалавек, які на дзень смерці з'яўляецца працуючым, – за выплатай дапамогі трэба звярнуцца па месцы работы нябожчыка.

У ваенкамат за атрыманнем дапамогі на пахаванне звяртаюцца родныя і блізкія памерлага пенсіянера Міністэрства абароны, у міліцыю – пенсіянера МУС.

За рэгістрацыю смерці ў органах загса дзяржаўная пошліна не выплачваецца.

За які тэрмін можна падаць заяву аб рэгістрацыі заключэння шлюбу?

Заключэнне шлюбу адбываецца ў тэрмін, узгоднены асобамі, якія ўступаюць у шлюб, з органам загса, але не раней чым праз тры дня і не пазней чым праз тры месяца з дня звароту.

Варта адзначыць, што гэта не безумоўнае правіла. У адпаведнасці з ч. 2 арт. 16 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ў выключных выпадках, абумоўленых цяжарнасцю, наяўнасцю агульнага дзіцяці або асобымі абставінамі, шлюб можа заключаны да сканчэння трохдзённага тэрміну, у тым ліку ў дзень звароту.

Але трэба памятаць, што скарачэнне ўстаноўленага заканадаўствам тэрміну заключэння шлюбу праводзіцца па пісьмовай заяве асоб, якія ўступаюць у шлюб, з прадстаўленнем дакументаў (або іх копій), якія з'яўляюцца падставай для скарачэння дадзенага тэрміну рэгістрацыі заключэння шлюбу.

Ці могуць замежныя грамадзяне зарэгістраваць у аддзеле загса Рэспублікі Беларусь шлюб паміж сабой?

Так, але ёсць пэўныя ўмовы. Частка 2 артыкула 229 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і устанаўлівае:

па-першае,  шлюбы паміж замежнымі грамадзянамі, замежнымі грамадзянамі і асобамі без грамадзянства, асобамі без грамадзянства рэгіструюцца ў Рэспубліцы Беларусь органамі загса ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь;

па-другое, хоць адзін з замежных грамадзян (асоб без грамадзянства) павінен мець дазвол на пастаяннае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь;

па-трэцяе, яны павінны прадставіць дакументы і (або) звесткі, прадугледжаныя заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных працэдурах.

Трэба адзначыць, што ў кожным канкрэтным выпадку гэта могуць быць розныя дакументы, прадугледжаныя заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных працэдурах. Але ў любым выпадку замежным грамадзянам трэба прадставіць дакумент аб адсутнасці зарэгістраванага шлюбу з другой асобай, выдадзены кампетэнтным органам дзяржавы грамадзянскай прыналежнасці замежнага грамадзяніна. Замежныя грамадзяне (асобы без грамадзянства), якія маюць дазвол на пастаяннае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь, прадстаўляюць таксама і дакумент аб адсутнасці зарэгістраванага шлюбу з другой асобай, выдадзены кампетэнтным органам дзяржавы пастаяннага пражывання замежнага грамадзяніна (асобы без грамадзянства).

Хочацца звярнуць увагу, што дакументы, якія сведчаць асобу, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў і выкладзеныя на замежнай мове, прымаюцца органам загса пры ўмове іх пераводу на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь, засведчанага натарыяльна. Дакументы, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў (акрамя дакументаў, якія сведчаць асобу грамадзяніна), прымаюцца органам загса пры ўмове іх легалізацыі або прастаўлення апостыля, калі іншае не вызначана Законам Рэспублікі Беларусь ад 28 кастрычніка 2008 г. N 433-З "Аб асновах адміністрацыйных працэдур", міжнароднымі дагаворамі Рэспублікі Беларусь, і пераводу на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь, засведчанага натарыяльна.

Рэгістрацыя актаў грамадзянскага стану замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, якія не валодаюць або якія недастакова валодаюць дзяржаўнымі мовамі Рэспублікі Беларусь, праводзіцца пры ўдзеле перакладчыка, запрошанага зацікаўленай асобай (зацікаўленымі асобамі). Перакладчыкам можа дарослая дзеяздольная асоба, не зацікаўленая ў ажыццяўленні адміністрацыйнай працэдуры, якая валодаець мовамі, веды якіх неабходны для пераводу, якая пацвердзіла свой прафесійны ўзровень адпаведнымі дакументамі (дыплом, копія працоўнай кніжкі, сертыфікат (пасведчанне) аб праходжанні адпаведных моўных курсаў і другое).

Шлюбы паміж асобамі без грамадзянства, не якія маюць дазволу на пастаяннае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь, органамі загса не рэгіструюцца.

Мы вырашылі пажаніцца, але маёй дзяўчыне зараз 17 гадоў, а на момант вяселля ўжо будзе 18. Ці можам мы падаць заяву зараз і ці патрэбныя для гэтага нейкія дадатковыя дакументы?

У Рэспубліцы Беларусь заканадаўствам вызначаны адзіны шлюбны ўзрост і для мужчын, і для жанчын - васемнаццаць гадоў. Аднак дасягненне шлюбнага ўзросту патрабуецца не на момант падачы  заявы ў орган загса, а на момант рэгістрацыі заключэння шлюбу. Таму заява аб рэгістрацыі заключэння шлюбу можа прынята і ад асобы, якая дасягае шлюбнага ўзросту ў дзень рэгістрацыі заключэння шлюбу.

Такім чынам, Вы можаце падаць заяву аб рэгістрацыі заключэння шлюбу да выканання нявесце 18 гадоў і пры гэтым дадатковыя дакументы прадстаўляць не трэба. Толькі трэба памятаць, што заключэнне шлюбу адбываецца ў тэрмін не раней чым праз 3 дня і не пазней чым праз тры месяца з дня падачы заявы аб рэгістрацыі заключэння шлюбу.

Ці магу я пры рэгістрацыі нараджэння дзіцяці прысвоіць яму прозвішча бацьку і імя па бацьку, утворанае ад імя бацькі дзіцяці, калі мы з ім не заключылі шлюб?

Так, можаце, але толькі пры ўмове ўстанаўлення бацькоўства. Пад устанаўленнем бацькоўствы разумеюцца дзеянні, накіраваныя на ўзнікненне прававых адносін паміж дзіцём і бацькам, калі бацькі дзіцяці не знаходзяцца у шлюбе.

Такім чынам, бацька і маці дзіцяці, якія не заключылі паміж сабой шлюб на момант нараджэння дзіцяці, маюць права падаць орган загса па месцы свайго жыхарства (месцы рэгістрацыі) або па месцы рэгістрацыі нараджэння сумесную заяву аб устанаўленні бацькоўства.

У выпадку нараджэння дзіцяці ў бацькаў, якія не заключылі паміж сабой шлюб, і пры адсутнасці сумеснай заявы бацькоў, паходжанне дзіцяці ад канкрэтнай асобы (бацькоўства) устанаўліваецца ў судовым парадку. У дадзеным выпадку рэгістрацыя бацькоўства будзе праводзіцца органам загса па месцы вынясення рашэння суда аб устанаўленні бацькоўства. 

Па агульным правіле пры рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства па сумеснай заяве бацькоў  абодва бацькі павінны асабіста прыбыць у орган загса для падачы сумеснай заявы і прад'явіць дакументы, вызначаныя  Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 красавіка 2010 г. № 200 «Аб адміністрацыйных працэдурах, якія ажыццяўляюцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі па заявах грамадзян».

Калі адзін з бацькаў па ўважлівых прычынах не можа асабіста прыбыць для рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства, то яго подпіс на заяве аб рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства можа быць засведчаны ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Пры рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства па сумеснай заяве бацькаў прозвішча дзіцяці прысваіваецца па пагадненні бацькаў, а пры адсутнасці згоды – па ўказанні органа апекі і папячыцельства.        

За рэгістрацыю ўстанаўлення бацькоўства ў Рэспубліцы Беларусь дзяржаўная пошліна не уплачваецца.

Пры рэгістрацыі шлюбу я засталася на сваёй радавым прозвішчы. Магу ці я зараз змяніць сваю прозвішча на прозвішча мужа?

Так, Вы маеце права змяніць прозвішча на прозвішча мужа.

Заканадаўствам вызначана, што пры заключэнні шлюбу муж і жонка па сваім жаданні выбіраюць прозвішча аднаго з іх у якасці іх агульнага прозвішча або кожны з іх захоўвае сваю дашлюбнае прозвішча. Муж і жонка або адзін з іх могуць выбраць двайное прозвішча, якое складаецца з іх дашлюбных прозвішч. Калі двайным прозвішчам жадаюць называцца абодва, па іх згодзе вызначаецца, з якога дашлюбнага прозвішча яно будзе пачынацца.

Злучэнне болей двух прозвішч не дапускаецца. Калі да ўступлення ў шлюб муж і жонка або адзін з іх мелі двайныя прозвішчы, па іх згодзе вызначаецца, з якія састаўных частак дашлюбных прозвішч будзе складацца новае прозвішча.

Права выбару мужам і жонкай прозвішча рэалізуецца пры рэгістрацыі заключэння шлюбу да ўчынення адпаведнага запісу акта грамадзянскага стану.

Змяненне мужам і жонкай або адным з іх прозвішча, выбранага пры заключэнні шлюбу ў органах загса, на прозвішча другога, двайное прозвішча, якое складаецца з іх дашлюбных прозвішч, ажыццяўляецца адзін раз у парадку, устаноўленым для ўнясення змяненняў у запісе актаў грамадзянскага стану. Змяненне кожным  або адным з іх прозвішча ў іншых выпадках ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым сапраўдным Кодэксам і іншымі актамі заканадаўства для перамены прозвішча, уласнага імені, імені па бацьку.

Такім чынам, для змянення прозвішча на прозвішча мужа Вам трэба звярнуцца з пісьмовай заявай  аб змяненні прозвішча, выбранага пры заключэнні шлюбу, у адпаведнасці з часткай пятай артыкула 21 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ў аддзел загса па месцы жыхарства або па месцы знаходжання запісу акта аб заключэнні шлюбу.

Акрамя пісьмовай заявы  Вам трэба прадставіць:

- пашпарт або іншы дакумент, які сведчыць асобу;

- пасведчанне аб рэгістрацыі акта грамадзянскага стану, якое падлягае замене ў сувязі з унясеннем змянення ў запіс акта грамадзянскага стану (пасведчанне аб заключэнні шлюбу);

- дакумент, які пацвярджае ўнясенне платы.

За выдачу пасведчання ў сувязі з унясеннем змяненняў, дапаўненняў і выпраўленняў у запіс акта грамадзянскага стану уплачваецца дзяржаўная пошліна ў памеры 1 базавай велічыні.

Звяртаю ўвагу, што змяненне прозвішча нясе за сабой неабходнасць замены дакумента, які сведчыць асобу.