ФСАН: 30 гадоў клопату пра важнае!

Вось ужо 30 гадоў Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва з гонарам выконвае ўскладзеныя на яго функцыі, аказваючы дзяржаўную сацыяльную падтрымку кожнаму чалавеку ад яго нараджэння на працягу ўсёй працоўнай дзейнасці і да самага сталага ўзросту праз фінансаванне цэлага комплексу сямейных дапамог, аплату бальнічных лісткоў, пенсійныя выплаты і інш. Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва, створаны 1 ліпеня 1993 года на базе Пенсійнага фонду і Фонду сацыяльнага страхавання, У цяперашні час з'яўляецца Дэпартаментам з правамі юрыдычнай асобы ў структуры Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь. Асноўнымі задачамі фонду з'яўляецца збор і акумуляванне сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання, фінансаванне выплаты пенсій і дапамог, арганізацыя і вядзенне індывідуальнага (персаніфікаванага) уліку, фінансаванне расходаў на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне ў адпаведнасці з заканадаўствам, прызначэнне і выплата прафесійных пенсій. На працягу ўсяго перыяду развіцця Фонду на яго базе рэалізоўваліся маштабныя праекты, і вырашаліся глабальныя задачы. Так, з 2003 года паспяхова ўкаранёна ўнікальная сістэма персаніфікаванага ўліку, якая дазволіла стварыць цэнтралізаваны Электронны рэсурс, які змяшчае звесткі аб працоўнай дзейнасці кожнага грамадзяніна, які працуе ў любым кутку Беларусі. Гэта дазволіла ўсталяваць цесную сувязь паміж памерам пенсіі і мінулымі заробкамі пенсіянера, працягласцю перыяду дзейнасці, на працягу якога работнікам і яго працадаўцам выплачваліся страхавыя ўзносы ў бюджэт Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва. Дзякуючы персаніфікаванаму ўліку працэдура прызначэння пенсіі значна спрасцілася, паколькі чалавек пазбаўлены ад складанасцяў, звязаных са зборам дакументаў аб сваім стажы і заробку ад усіх працадаўцаў, у якіх працаваў нават непрацяглы перыяд часу пасля 1 студзеня 2003 года. З 2009 года Фонд ажыццяўляе вядзенне прафесійнага пенсійнага страхавання, які заснаваны на прынцыпе назапашвальнага фарміравання сродкаў на выплату прафесійных пенсій за работнікаў, занятых у асаблівых умовах працы і асобнымі відамі прафесійнай дзейнасці. (гэта, напрыклад, асобныя катэгорыі медыцынскіх, педагагічных работнікаў, работнікі, занятыя на работах са шкоднымі і асабліва шкоднымі, цяжкімі і асабліва цяжкімі ўмовамі працы, жывёлаводы, даяркі і г.д.). Г. зн. працадаўцы дадаткова выплачваюць ўзносы за такіх работнікаў, вядзецца персаніфікаваны ўлік гэтых сродкаў, з іх у наступным ажыццяўляюцца выплаты прафесійных пенсій. Больш за 1200 прафесійных пенсій прызначаецца штогод у Гродзенскім абласным упраўленні Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва. Для падтрымкі сем'яў з дзецьмі сістэма дзяржаўных дапамог пастаянна ўдасканальваецца. З 1 кастрычніка 2011 года значна змяніліся сумы аднаразовай дапамогі ў сувязі з нараджэннем першага дзіцяці, а таксама другога і наступных дзяцей. Дапамога ў сувязі з нараджэннем дзіцяці ўзрасла ўдвая з 5 да 10 бюджэтаў пражытачнага мінімуму (БПМ), пры нараджэнні другога і наступных дзяцей - з 7 да 14 БПМ. Значны крок быў зроблены з прыняццем Закона Рэспублікі Беларусь ад 29 снежня 2012 года «аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей», калі памер дапамогі па доглядзе дзіцяці да 3 гадоў быў увязаны з сярэднямесячнай заработнай платай работнікаў у Рэспубліцы, што дазволіла павялічыць яго памер практычна ў 2 разы. У 2015 годзе істотна ўзмоцнена дзяржаўная падтрымка сем'яў з двума і больш дзецьмі. Уведзена дадатковая дапамога на дзяцей ад 3 да 18 гадоў у перыяд выхавання дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў – 50% БПМ. На сённяшні дзень у сістэму дзяржаўных дапамог уваходзяць тры групы дапамог: па мацярынстве, сямейныя і па часовай непрацаздольнасці па догляду за дзецьмі – усяго 11 відаў. З 1 студзеня 2024 года істотна зменіцца памер дапамогі па часовай непрацаздольнасці. Ён будзе залежаць ад перыяду выплаты абавязковых страхавых узносаў у бюджэт Фонду на сацыяльнае страхаванне. Такім чынам, для работнікаў, якія маюць стаж працы з выплатай страхавых узносаў 10 гадоў і больш, памер дапамог павялічыцца за кошт аплаты бальнічных у памеры 100% з першага дня хваробы (у цяперашні час першыя 12 дзён бальнічнага аплачваюцца ў памеры 80% сярэднядзённага заробку, за выключэннем асобных катэгорый грамадзян. Мінімальны памер бальнічных будзе разлічвацца з памеру мінімальнай заработнай платы, у дзеючым парадку разліку – з 50% БПМ у сярэднім на душу насельніцтва. Сёння Фонд-гэта дзяржаўны орган, які ідзе ў нагу з часам, пастаянна працягвае ўдасканальваць сваю працу, актыўна учувствует ў міжведамасным інфармацыйным узаемадзеянні з мэтай стварэння простых, даступных і зручных умоў камунікацый з грамадзянамі і бізнэсам. З 1 лютага 2023 года Фонд прадставіў сваё мабільнае прыкладанне «ФСАН» як новы фармат інфармацыйнага ўзаемадзеяння з грамадзянамі, якія з'яўляюцца ўдзельнікамі сістэмы дзяржаўнага сацыяльнага страхавання. Мабільнае прыкладанне дазваляе ў зручным для карыстальніка месцы і ў любы час атрымаць доступ да інфармацыі, якая змяшчаецца ў яго індывідуальным асабовым рахунку (ИЛС). Гэта дадзеныя пасведчання сацыяльнага страхавання, звесткі аб перыядах працоўнай дзейнасці і працадаўцах, у тым ліку перыядах выканання работ па грамадзянска-прававых дагаворах, налічанай заработнай плаце, выплачаных у ФСАН узносах, а таксама інфармацыю аб працягласці страхавога стажу, сфармаванага за перыяд з 01.01.2003. Мабільнае прыкладанне "ФСАН" - свайго роду злучнае звяно паміж Фондам сацыяльнай абароны насельніцтва і грамадзянамі. Кожнаму чалавеку важна валодаць інфармацыяй аб страхавым стажы, налічанай заработнай плаце, выплачаных у ФСАН узносах. Ад гэтага залежыць права на будучую пенсію, яе памер. У структуру Гродзенскага абласнога ўпраўлення Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва ўваходзяць 29 структурных падраздзяленняў, у тым ліку 16 раённых аддзелаў, 3 раённых сектара і 10 падраздзяленняў апарата абласнога кіравання з агульнай колькасцю 173 чалавекі.  Колькасць плацельшчыкаў абавязковых страхавых узносаў змянялася на працягу 30 гадоў ад 5336 да 56310. Пашырыліся і катэгорыі плацельшчыкаў: Да юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў дадаліся натарыусы, адвакаты, а таксама была прадастаўлена магчымасць самазанятым асобам самастойна фармаваць свой пенсійны стаж. У цяперашні час на тэрыторыі Гродзенскай вобласці найбуйнейшымі плацельшчыкамі абавязковых страхавых узносаў у бюджэт Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва з'яўляюцца ААТ" Гродна Азот", ААТ" Гродзенскі мясакамбінат", СТАА" Контэ Спа", ААТ" Белкард", ААТ "Гродзенская тытунёвая фабрыка" Нёман", ААТ" Малочны Свет", г.Гродна, Ваўкавыскае ААТ"Беллакт".  Доля іх паступленняў у агульнаабласным аб'ёме складае 7,5%. Гродзенская вобласць фарміруе 8,5 % бюджэту дзяржаўнага пазабюджэтнага фонду сацыяльнай абароны насельніцтва Рэспублікі Беларусь. Цяпер у Гродзенскай вобласці за кошт сродкаў Фонду атрымліваюць пенсіі больш за 265 тысяч пенсіянераў, з якіх 213 тысяч ці 80 працэнтаў - гэта атрымальнікі пенсіі па ўзросце. Сярэдні памер такой пенсіі ў Гродзенскай вобласці складае 676 рублёў. На 1 студзеня 2023 года ўсяго сістэмай дзяржаўных дапамог ахоплена 42,6 тысяч дзяцей Гродзенскай вобласці. Самая шматлікая група-гэта атрымальнікі дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей ва ўзросце да трох гадоў. Такія дапамогі выплачваюцца ў Гродзенскай вобласці на 23,9 тысяч дзяцей. Дзякуючы дзяржаве і супрацоўнікам фонду пенсійная сістэма працуе стабільна: пенсіі і дапамогі выплачваюцца ва ўстаноўленыя тэрміны і ў поўным аб'ёме. З моманту свайго стварэння Фонд трывала ўвайшоў у жыццё беларусаў, з'яўляючыся для многіх сапраўдным, для астатніх – будучыняй. Па гістарычных мерках-30 гадоў, быць можа, не так і шмат, але па колькасці і маштабе падзей - гэта цэлая эпоха.